Với mong muốn sở hữu làn da 'trắng muốt như Ngọc Trinh', nhiều chị em đổ xô đi tắm trắng da, uống thuốc trắng da, tiêm truyền trắng da... Tuy nhiên, các bác sĩ da liễu cảnh báo trào lưu này tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe trong đó có nguy cơ ung thư da. Trên thực tế, da trắng không hẳn đã là da khỏe, đẹp.
Không khuyến khích tắm trắng
Đánh trúng tâm lý chị em, hiện nay rất nhiều spa, thẩm mỹ viện quảng cáo rầm rộ cách tắm trắng, tiêm truyền trắng da. Trên mạng xã hội facebook, rất nhiều trang làm đẹp online nở rộ, nhiều quảng cáo livestream giới thiệu về tắm trắng, truyền trắng da với giá khá "chát" từ vài chục đến trăm triệu đồng cho một liệu trình.
Tuy nhiên theo ThS.BS Vũ Thái Hà – Trưởng khoa Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ tế bào gốc, BV Da liễu Trung ương, hiện Việt Nam chưa có nghiên cứu nào về việc tiêm, truyền để làm da trắng sáng như nhiều trang mạng quảng cáo. Ở Mỹ cũng không khuyến cáo việc tiêm, truyền vào tĩnh mạch để làm trắng da, mà chỉ khuyên làm trắng da trong các trường hợp bệnh lý như bạch biến lan tỏa, hay trong các vấn đề thẩm mỹ có tăng sắc tố như rám má, tăng sắc tố sau viêm.... bằng thuốc bôi, hay laser.
Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) và nhiều tổ chức quốc tế khác cũng chưa có nghiên cứu về truyền chất làm trắng da và không khuyến cáo làm trắng da bằng phương pháp này. Hai chất thường có trong các thành phần của công thức truyền trắng trên thị trường hiện nay mà có cơ chế tác động vào hình thành sắc tố rõ ràng là glutathion và vitamin C .
Ảnh minh họa.
"Trong tác dụng làm trắng sáng thì Glutathion tác động vào quá trình tổng hợp sắc tố gồm ức chế hình thành sắc tố màu nâu, đen, tăng hình thành sắc tố đỏ, nên làm da trắng hồng hơn. Sau khi thuốc được thải trừ thì tác dụng này cũng hết chứ không phải có tác dụng mãi mãi. Còn với Vitamin dùng quá liều có thể gây ảnh hưởng cho sức khỏe"- ThS. Hà nói.
TS.BS Phạm Cao Kiêm - Trưởng khoa Phẫu thuật thẩm mỹ và Phục hồi chức năng, BV Da liễu Trung ương cũng cho rằng, tắm trắng rất nguy hại, đặc biệt mùa hè nắng chói chang đang đến gần. Ông không khuyến khích việc tắm trắng, hoặc dùng các loại thuốc trắng da, nhất là tắm trắng với tần suất liên tục. Bởi chu kỳ phát triển của tế bào khoảng 30 ngày, phải đợi lớp da ngoài sừng hóa dần, chết đi, lớp trong dần phát triển. Nếu thực hiện việc tắm trắng liên tục càng nguy cơ gây hại cho sức khỏe.
Da trắng nguy cơ ung thư cao hơn da đen
ThS. Hà cho biết, khi sinh ra, cơ thể đã quyết định màu da của mỗi người. Thường là người da trắng sẽ ít được bảo vệ nên da dễ bị ung thư, còn người da đen lại ít bị ung thư hơn do ngăn chặn được tác động vào ADN. Do đó, việc làm trắng da là làm mất đi “đội bảo vệ” của da nên nguy cơ bị ung thư là rất lớn.
"Da đẹp phải là làn da khỏe, tươi sáng, đồng đều, không bị các vết nám, đốm. Nhiều người Việt Nam cho rằng da trắng mới là đẹp nên đã làm trắng da và là mất màu da gốc, điều này hết sức sai lầm. Để đạt được màu da trắng, phải sử dụng chất gây độc, làm đi mất sắc tố của da"- ThS. Hà nói.
Đồng quan điểm, TS. Kiêm phân tích, bản chất của tắm trắng là lột lớp tế bào sừng của da khiến da bóng hơn, mịn màng hơn nên người ta tưởng là trắng lên. Nhưng hậu quả là bạn sẽ mất đi lớp sừng bảo vệ da, da non sức chịu đựng sẽ kém đi dưới ánh nắng mặt trời. Ngay cả với viên uống trắng da, bản chất cũng là hạn chế sự phát triển của các sắc tố trên da phát triển. Trong khi đó đây là lớp giúp chống đỡ lại tia nắng mặt trời, tia UV để bảo vệ da.
"Tia cực tím là nguyên nhân chính gây cháy nắng, ung thư da. Một khi làn da mất khả năng chống đỡ khỏi tia cực tím, lại không có các biện pháp bảo vệ da như mặc quần áo kín, che chắn, dùng kem chống nắng thì dễ có nguy cơ mắc ung thư da"- TS. Kiêm cảnh báo.
Người dân nên đến cơ sở da liễu uy tín để chăm sóc da.
Không nên lạm dụng lột, tẩy da
Hiện nay trên thị trường có nhiều sản phẩm quảng cáo trắng da chủ yếu đều mang tính chất lột, tẩy đi lớp tế bào biểu bì (tế bào sừng trên cùng) bị già hóa, đen do bị tác động của môi trường, tia tử ngoại. TS. Kiêm khuyến cáo, nếu lột, tẩy liên tục sẽ khiến da sẽ trở nên rát, đỏ ứng, dễ bị kích ứng.
Hơn nữa, da trắng hay đen là do cấu trúc tự nhiên của gen nên dùng thuốc không thể thay đổi được màu sắc của da. Việc tác động từ bên ngoài chỉ có tác dụng rất hạn chế. Tắm trắng thực chất là sử dụng mỹ phẩm để lột bỏ lớp da chết bên ngoài trong thời gian nhất định chứ không thể làm thay đổi số lượng sắc tố trong da.
"Việc tẩy tế bào chết cũng chỉ nên thực hiện 1 lần/tuần là đủ để không gây lột tẩy hết lớp tế bào sừng, lộ vùng da non rất dễ bị bắt nắng, xấu da và gây hại cho da. Người dân có thể dùng một số sản phẩm có tính chất lột nhẹ để loại bỏ lớp tế bào sừng ở vùng mặt, thân nhưng phải rõ nguồn gốc, axit có nguồn gốc từ hoa quả thì sẽ có độ an toàn cao hơn."- TS. Kiêm tư vấn.
Để giữ làn da không bị đốm, nám, ThS. Hà tư vấn có thể sử dụng kem chống nắng nhiều thành phần, để ức chế, ngăn ngừa gốc tự do hoặc ngăn ngừa kích thích tế bào sừng và giảm tổng hợp sắc tố. Thực tế cho thấy, phụ nữ có thai sử dụng kem chống nắng đã hạn chế được nám trong thai kỳ tới 90%.
Có thể bôi Vitamin C nhưng nên vào buổi tối vì chất này không ổn định dễ bị phá hủy.
Phương pháp nữa là lột da bằng dùng axit nồng độ khác nhau để tăng nhanh quá trình sừng hóa, làm da bong tróc nhanh, kích thích da mới tái tạo khiến da sáng, tăng sinh. Việc này nhất định phải do bác sĩ thực hiện.
Cũng có thể trị liệu bằng máy móc kích thích tế bào xơ non collagen phá vỡ tế bào nhiễm sắc tố bằng laser.
Hoặc dùng sóng RF làm co sợi collagen lại; sử dụng sóng siêu âm hội tụ năng lượng cao biến thành nhiệt, sử dụng kim lăn tạo kích thích nhỏ đưa thuốc vào cơ thế, làm thon gọn tiêu mỡ… Những phương pháp này đều được các nước công nhận vì ít nguy cơ sốc hơn là truyền để làm trắng da.
Dương Hải
